مشاوره خانواده
مشاوره خانواده از جمله خدماتی است که در دنیای مُدرن شکل گرفت و رفته رفته در کشورها و ملیت های مختلف به عنوان یک نیاز مهم و غیرقابل انکار در آمده است. البته ناگفته پیداشت که شکل گیری مشاوره خانواده و دانش روانشناسی خانواده مانند هر علم و هر حرفه دیگری تحولات و اتفاقات گوناگونی را از سر گذرانده است و به اینجا رسیده است.
خانواده در گذشته به صورت هسته ای بودند به این معنی که اعضای خانواده در همان محل زندگی پدر و مادر زندگی می کردند و پس از ازدواج هم آنها را ترک نمی کردند و این روند تا بچه دار شدن آنها و بزرگ شدن فرزندان ادامه می یافت و در حقیقت ما آرام آرام با خانواده هایی روبرو می شدیم که این خانواده ها تشکیل شده بودند از نسل ها و گروه های مختلف سنی از پدر بزرگ و مادر برزگ، پدر و مادر، فرزندان، نوه ها و حتی نتیجه ها بنابراین اگر نگاهی به گذشته تاریخ بشر بیندازیم تا همین 100 سال پیش یعنی حدود یک قرن پیش تمام امور مربوط به خانواده در همان سیستم خانواده انجام می شده است. تا اینکه آرام آرام این روند تغییر یافت و با صنعتی تر شدن جوامع روز به روز سرعت بیشتری یافت. امروزه همانطور که مشاهده می کنیم ساختار یک خانواده حتی قابل مقایشه با دهه قبل نیست و روند جهانی شدن سبب شده بسیاری از تغییرات در تمامی خانواده ها از هر فرهنگ و هر قومیتی که هستند کما بیش در حال انجام است.
در گذشته ها مشکلات خانواده ها در خانواده شکل می گرفت و در خانواده هم حل می شد. در حقیقت ریش سفیدان در هر خانواده به نوعی به عنوان حکمیت و مرجع حل بسیاری از مشکلات در نظر گرفته می شدند. و این سبب می شد از روند شکل گیری و مزمن شدن بسیاری از مشکلات جلوگیری شود.
پس از گسترش روند فردیت گرایی و از هم پاشیده شدن خانواده هسته ای یک خانواده خود را در حل و فصل بسیاری از مشکلات تنها می یافت و بنابراین لازم بود که خانواده خود را باز آفرینی کند و در مقابل مشکلات تقلا می کرد و سعی می کرد تعادل خود را مجدداً برقرار نماید اما طبیعتاً در اغلب موارد این روند با مشکل مواجه می شد تا اینکه پس از شکل گیری علم روانشناسی و ارائه بحث های منطقی در این خصوص مشاوره های فردی در نزد مردم و پرداختن به سلامت روان اهمیت پیدا کرد.
اما مشکلی که این گونه مشاوره های فردی داشتند این بود که در کار با خانواده ها هنگامی که یک زوج مراجعه می کرد عموماً این روند موفقیت آمیز نبود و سبب می شد پس از اتمام برنامه و آموزش و درمان انفرادی و در حقیقت اتمام جلسات انفرادی مجدداً مشکلات فرد عود کند و دو مرتبه مشکلات بروز نماید این موضوع سبب شد برخی از مشاوران، روانشناسان و درمانگران حوزه فردی به درمان کل خانواده علاقه مند شوند و کل سیستم خانواده را با هم به صورت یکجا و یکپارچه بررسی و درمان کنند این همان تولد مشاوره خانواده بود. در حقیقت یک مشاور خانواده با دانش روانشناسی و مشاوره در کار با خانواده ها کل سیستم و تک تک افراد را به عنوان یک کل منسجم و یکپارچه تحت عنوان سیستم خانواده در نظر می گیرد.
این رویکرد از رویکرد عمومی سیستم ها گرفته شد. بر طبق نظریه سیستم ها در هر سیستم به عنوان مثال یک سیستم فیزیولوژیک بروز یک مشکل در سایر اندام ها و اعضای بدن هم مشکل ایجاد می نماید در این رویکرد اگر عضوی دچار مشکل است سایر اعضای خانواده هم در این مشکل سهم دارند.
بنابراین می توان گفت در مشاوره خانواده به زوجین و خانواده ها در حوزه های مختلف مشاوره زناشویی، مشاوره ارتباطی، مدیریت هیجانات و ارتباطات و حل تعارضات با رویکردی گروهی به خانواده متخصص مشاوره خانواده با بررسی کل سیستم و ارائه طرح درمانی در جلسات درمان به درمانی اثربخش و همه جانبه دست یابد.